Επί δύο δεκαετίες, η μηχανή αναζήτησης της Google είναι το «παράθυρο στο Διαδίκτυο» για τους περισσότερους χρήστες παγκοσμίως, αλλά και η «οδός προς τους χρήστες», για τους περισσότερους διαφημιστές.
Ακολουθήστε το Start Media στο Google News!
Κάθε δευτερόλεπτο που περνά, η Google επεξεργάζεται περίπου 100.000 διαδικτυακές αναζητήσεις – και, χάρη στον έξυπνο αλγόριθμό της, προσφέρει εξαιρετικά σχετικές απαντήσεις. Αυτή η συνέπεια έχει κάνει το «Google» ρήμα. Παράλληλα προσφέρει καθημερινά δισεκατομμύρια ευκαιρίες για διαφήμιση, κάθε φορά που απαντά στα ερωτήματα των χρηστών. Η ακρίβεια των αποτελεσμάτων κερδίζει την εμπιστοσύνη των χρηστών που επιστρέφουν στη σελίδα κάθε φορά που αναζητούν κάτι. Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα για τους ανταγωνιστές της Google, αφού όλες οι άλλες μηχανές αναζήτησης μαζί, διεκπεραιώνουν μόλις το ένα δέκατο των καθημερινών, διαδικτυακών αναζητήσεων παγκοσμίως.
Οι διαφημιζόμενοι πληρώνουν αδρά για την πρόσβαση στους χρήστες της Google και συνήθως χρεώνονται μόνο όταν κάποιος επισκέπτεται τον ιστότοπό τους. Από το 2011, τα έσοδα της μητρικής εταιρείας της Google, της Alphabet, αυξάνονται κατά μέσο όρο 20% ετησίως. Στο μεσοδιάστημα η εταιρεία έχει αποκομίσει πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια, και τα περισσότερα είναι από την υπηρεσία αναζήτησης.
Η αξία της έχει υπερτριπλασιαστεί, αγγίζοντας πλέον τα 1,3 τρισ. δολάρια. Είναι η τέταρτη πιο πολύτιμη εταιρεία στον κόσμο και, σε αντίθεση με την Apple και τη Microsoft, δεν είχε δεχθεί ποτέ καμία πραγματική ανάγκη να εφεύρει εκ νέου τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων της. Μέχρι τώρα.
Τι άλλαξε
Αιτία της πρόσφατης κινητικότητας στην Google είναι η ταχύτατη ανάπτυξη του συστήματος τεχνητής νοημοσύνης ChatGPT από τη startup OpenAI, στην οποία η Microsoft επενδύει δισεκατομμύρια. Το νέο εργαλείο είναι ικανό, μεταξύ άλλων, να συζητά κυριολεκτικά με τους χρήστες, να γράφει εργασίες, αναλύσεις και ποιήματα κατά παραγγελία, καθώς και κώδικα.
Η τράπεζα UBS εκτιμά πως, από το δημόσιο (και δωρεάν) ντεμπούτο του ChatGPT τον Νοέμβριο έως και σήμερα, το chatbot έχει ήδη φτάσει τους 100 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες, ορόσημο που ακόμα και το TikTok (η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης) χρειάστηκε εννιά μήνες για να πετύχει.
Άλλα συστήματα νοημοσύνης μπορούν να ζωγραφίσουν, να συνθέσουν μουσική και να τραγουδήσουν. Ο Μπιλ Γκέιτς, συνιδρυτής της Microsoft, χαρακτήρισε αυτή την τεχνολογική εξέλιξη «εξίσου σημαντική με αυτή του προσωπικού υπολογιστή και του Διαδικτύου».
Τεχνητός φίλος του ανθρώπου, φυσικός εχθρός της Google
Για τον Έρικ Σμιτ, πρώην διευθυντή της Google, το ChatGPT είναι το πρώτο χαρακτηριστικό και διαδεδομένο παράδειγμα ενός συστήματος ΑΙ – «φίλου» των ανθρώπων στο διαδίκτυο.
Αντιθέτως, για την Google, το ανταγωνιστικό σύστημα τεχνητής νοημοσύνης είναι η πρώτη ορατή απειλή για την κυριαρχία της στις υπηρεσίες διαδικτυακής αναζήτησης, σχολιάζει ο Economist, και αυτό «διότι το Chatgpt μπορεί να απαντήσει σε είδη των ερωτήσεων που οι άνθρωποι θα μπορούσαν να θέσουν στην Google».
Η OpenAI συνεργάζεται τώρα με τη Microsoft, η οποία εποφθαλμιά τα κέρδη της Google. Πριν λίγα 24ωρα, η Microsoft ανακοίνωσε πως τα αποτελέσματα στη δική της μηχανή αναζήτησής, Bing, θα συνοδεύονται πλέον από μία περίληψη των δεδομένων, γραμμένη από σύστημα τεχνητής νοημοσύνης.
Η Microsoft παρουσίασε νέες δυνατότητες, όπως η δημιουργία αναλυτικής λίστας αγορών, με βάση τα προγραμματισμένα γεύματα της εβδομάδας. «Είναι μια νέα μέρα στην αναζήτηση», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft, Σάτια Ναντέλα.
Η Baidu, η κορυφαία μηχανή αναζήτησης στην Κίνα (όπου η Google απαγορεύεται), θα λανσάρει τον Μάρτιο τη δική της υπηρεσία αναζήτησης με τεχνητή νοημοσύνη.
Η Alphabet ρίχνει το «Bard» στο παιχνίδι, αλλά οι επενδυτές δεν εντυπωσιάζονται
Σε μία κίνηση «αντεπίθεσης», η Alphabet παρουσίασε αυτή την εβδομάδα το δικό της chatbot, το Bard, και φέρεται να έχει επενδύσει 300 εκατομμύρια δολάρια στην Anthropic, μια startup που εξειδικεύεται στην τεχνητή νοημοσύνη. Σε μία παρουσίαση της 8ης Φεβρουαρίου, η εταιρεία δεσμεύτηκε ότι το Bard θα ενσωματωθεί στη μηχανή αναζήτησης μέσα σε λίγες εβδομάδες, όμως «οι επενδυτές δεν εντυπωσιάστηκαν- η τιμή της μετοχής της Alphabet έπεσε κατά 8% μετά την ανακοίνωση», παρατηρεί ο Economist, σχολιάζοντας πως η «μάχη των bots» πλησιάζει και θα μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αναζητούν και βρίσκουν πράγματα στο διαδίκτυο. «Και σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα στην επικερδή επιχείρηση των υπηρεσιών αναζήτησης».
Πολλοί ανταγωνιστές
Τα τελευταία χρόνια αρκετές εταιρείες διεκδικούν ένα μερίδιο της αγοράς. Νεοσύστατες επιχειρήσεις όπως η Neeva, που προσφέρει συνδρομητικά πακέτα για αναζήτηση χωρίς διαφημίσεις, αλλά και τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Amazon, στην πλατφόρμα της οποίας οι αγοραστές αναζητούν απευθείας προϊόντα, χωρίς να ψάξουν στη Google.
Tο μερίδιό της Amazon στην αμερικανική αγορά αναζήτησης-διαφημίσεων, εκτοξεύθηκε από 3% το 2016 σε 23% σήμερα. Όσο για την Apple, έχει πλέον το 7% της αγοράς των ΗΠΑ, χάρη στις αναζητήσεις για εφαρμογές μέσω iPhone. Πριν λίγα χρόνια, η Apple είχε μηδενικό ποσοστό.
Έρευνα της ίδιας της Google δείχνει ότι το 20% των νέων ηλικίας 18 έως 24 ετών, απευθύνονται στο Instagram ή το TikTok, όταν αναζητούν ένα κοντινό εστιατόριο, και δεν μπαίνουν στα Google Maps.
Αποτέλεσμα όλων αυτών των ζυμώσεων, ήταν το μερίδιο των εσόδων της Google από τη διαφήμιση σε αναζητήσεις, στην αγορά των ΗΠΑ, να πέσει στο 54% φέτος, από 67% που ήταν το 2016, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών eMarketer.
Αλλά αυτοί οι διεκδικητές δεν είχαν απειλήσει, έως τώρα, την πρωτοκαθεδρία της Google. «Δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την αναζήτηση μέσω συνομιλίας με τη βοήθεια chatbot», σημειώνει ο Economist. Μετά το λανσάρισμα του ChatGPT, ο διευθύνων σύμβουλος της Alphabet, Σούντερ Πιτσάι, φέρεται να κήρυξε «κόκκινο συναγερμό».
Γιατί η Google φοβάται τα chatbots;
Ο λόγος που η Google «φοβάται» τα chatbots συνδέεται με την τεχνολογία τους. Το ChatGPT μπορεί να προβλέπει την επόμενη λέξη σε μια πρόταση, που αποτελεί απάντηση σε κάποιο ερώτημα. Οι προβλέψεις βασίζονται σε ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο, που αποτελεί προϊόν προηγούμενης ανάλυσης εκατομμυρίων κειμένων από το διαδίκτυο. Αφού εκπαιδευτεί στη φυσική γλώσσα, το chatbot μπορεί, όταν του το ζητούν οι χρήστες, να γράφει με ευχέρεια μια απάντηση στην ερώτησή τους, αντί να παρουσιάζει μία απλή λίστα με συνδέσμους άλλων ιστοσελίδων.
Αυτό σημαίνει ότι οι απαντήσεις, σε διαδικτυακές αναζητήσεις, θα μπορούσαν να περιέχουν πολύ περισσότερες μεταβλητές: Θέλετε να πάτε μια ημερήσια εκδρομή κάπου μακριά από τα συνηθισμένα, με λίγα χρήματα και σε περιβάλλον που να είναι φιλικό και για τα παιδιά, με εκπαιδευτική αξία;
Προς το παρόν, αν δεν βρείτε από τύχη κάποια πρόταση σε κάποιο ταξιδιωτικό blog, για να αποφασίσετε μετά από αναζήτηση στο Google (ή στο Bing ή στο Baidu), θα πρέπει να συγκρίνετε διαφορετικές ιστοσελίδες, διαβάζοντας διάφορα άρθρα. Αντίθετα, το ChatGPT μπορεί να σας παρουσιάσει μια λίστα με αξιόλογες επιλογές, μέσα σε λίγα λεπτά.
Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αναζητούν πράγματα στο Διαδίκτυο, θα αλλάξει και το περιεχόμενο της αναζήτησης, που θα μπορούσε να γίνει πιο περίπλοκη και πολυπαραγοντική.
Η πιο σοβαρή απειλή για τη Google προέρχεται από τη Microsoft που διαθέτει ήδη την απαραίτητη τεχνολογική υποδομή, όπως τεράστια υπολογιστική ισχύ, βάσεις αποθήκευσης δεδομένων και «στρατιές» προγραμμάτων web-crawling που συλλέγουν συνεχώς πληροφορίες από το διαδίκτυο. Η δημιουργία όλων αυτών των υποδομών «από το μηδέν» για μία εταιρεία που θα ήθελε να ανταγωνιστεί τη Google, θα κόστιζε 10 με 30 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με εκτίμηση της Αρχής Ανταγωνισμού της Βρετανίας.
Προς το παρόν, το μερίδιο της Bing στην αμερικανική αγορά διαφημίσεων σε υπηρεσίες αναζήτησης, ανέρχεται «μόλις» σε 5%. Η Microsoft ελπίζει ότι οι στρατηγικοί ελιγμοί της θα αλλάξουν το τοπίο και ο κολοσσός φαίνεται να έχει διορθώσει ορισμένες από τις αδυναμίες του ChatGPT.
Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που τροφοδοτεί το chatbot, έχει εκπαιδευτεί σε δεδομένα από το 2021 και δεν έχει πληροφορίες για όσα ακολούθησαν το 2022. «Ρωτήστε το για τις πρόσφατες ειδήσεις ή τη σημερινή πρόγνωση του καιρού και θα σας ζητήσει συγγνώμη» παρατηρεί ο Economist.
Η τεχνητή νοημοσύνη του Bing, αντίθετα, αποφασίζει πώς θα συγκεντρώσει τις πιο σχετικές πληροφορίες και στη συνέχεια χρησιμοποιεί εργαλεία αναζήτησης για να τις εντοπίσει. Τα αποτελέσματα ανατροφοδοτούν το Bing, το οποίο τα χρησιμοποιεί για να συνθέσει μια «εύγλωττη απάντηση». Και άλλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Neeva, ακολουθούν την ίδια μέθοδο.
Τα chatbots έχουν «ψευδαισθήσεις»
Αυτή η προσέγγιση, βοήθησε τη Microsoft να αντιμετωπίσει ένα μεγαλύτερο πρόβλημα: την τάση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων να επινοούν καταστάσεις και πράγματα που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Τα chatbots δεν έχουν καμία αίσθηση του τι είναι αληθές ή ψευδές– απλώς υιοθετούν ό,τι βρίσκουν στο διαδίκτυο. Αυτές οι «ψευδαισθήσεις», είναι ακίνδυνες όταν ένα chatbot χρησιμοποιείται για διασκέδαση. Όταν όμως πρόκειται να απαντήσει σε σοβαρές ερωτήσεις, αποτελούν κρίσιμο ελάττωμα. Πέρυσι η Meta είχε αναγκαστεί να αποσύρει το επιστημονικό της chatbot, Galactica, αφού διαπιστώθηκε ότι διέδιδε «επιστημονικές ανοησίες».
Πόσο κοστίζει μια απάντηση από Chatbot;
Η επίλυση των τεχνικών προβλημάτων είναι μόνο το πρώτο βήμα για μία μελλοντική εκθρόνιση της Google. Εξίσου μεγάλη πρόκληση θα είναι για τις εταιρείες η εκπόνηση ενός βιώσιμου μοντέλου εσόδων από τις διαδικτυακές αναζητήσεις σε μορφή διαλόγου.
Το κόστος για την λειτουργία των chatbots παραμένει υψηλό σε σύγκριση με τη συμβατική αναζήτηση. Ο Μπράιαν Νόβακ της τράπεζας Morgan Stanley, εκτιμά ότι μία απάντηση του ChatGPT σε μία οποιαδήποτε ερώτηση κάποιου χρήστη, κοστίζει περίπου δύο σεντς, δηλαδή περίπου επτά φορές περισσότερο από μια αναζήτηση στο Google, εξαιτίας της μεγαλύτερης υπολογιστικής ισχύος που απαιτείται.
Ο Νόβακ υπολογίζει ότι για κάθε 10% των αναζητήσεων που θα περνά από την Google σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, μέχρι το 2025, θα κοστίζει στη Google από 700 εκατομμύρια δολάρια έως 11,6 δισεκατομμύρια δολάρια (η τεράστια διακύμανση οφείλεται στην ελαστική παράμετρο του μέσου αριθμού λέξεων στις απαντήσεις).
Και πολλές «δαπανηρές» αναζητήσεις θα αποφέρουν χαμηλά έσοδα: Η Google έχει αποκαλύψει στο παρελθόν πως το 80% των αποτελεσμάτων αναζήτησης, δεν προβάλλουν επικερδείς, για την εταιρεία, διαφημίσεις, μεταξύ των κορυφαίων αποτελεσμάτων.
Πληρώνουν 20 δολάρια το μήνα για το ChatGPT
Ορισμένες εταιρείες, όπως η Neeva, εξασφαλίζουν έσοδα από τις συνδρομές. Την 1η Φεβρουαρίου η OpenAI επίσης εγκαινίασε μία συνδρομητική υπηρεσία, έναντι 20 δολαρίων τον μήνα. Οι συνδρομητές θα λαμβάνουν ταχύτερα τις απαντήσεις στα ερωτήματά τους και θα έχουν πρόσβαση ακόμα και σε ώρες αιχμής. Η OpenAI σχεδιάζει επίσης να παραχωρήσει άδεια χρήσης της τεχνολογίας της και σε άλλες εταιρείες. Αλλά τα πραγματικά μεγάλα κέρδη μάλλον θα εξακολουθούν να προέρχονται από τη διαφήμιση.
Η Microsoft ίσως ευελπιστεί πως η αναζήτηση με τη βοήθεια chatbot θα προσελκύσει νέους χρήστες, οι οποίοι στη συνέχεια θα χρησιμοποιούν το Bing και για ερωτήσεις με πιο προσοδοφόρα αποτελέσματα για την εταιρεία. Η Microsoft εκτιμά ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα του μεριδίου αγοράς που κερδίζει στην αναζήτηση, τα ετήσια διαφημιστικά της έσοδα θα αυξάνονται κατά 2 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Αυτό είναι εφικτό, αλλά όχι εγγυημένο», εξηγεί στην ανάλυσή του ο Economist. Η Alphabet διατηρεί τρομερή δύναμη και ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματά της είναι τεχνολογικό: παρότι η Google δεν έχει ενσωματώσει ακόμη ένα εφάμιλλο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στη μηχανή αναζήτησης, έχει αναπτύξει άλλα ΑΙ που λειτουργούν εδώ και χρόνια. Για παράδειγμα, όταν επισημαίνει ένα απόσπασμα από κάποια ιστοσελίδα, στην κορυφή των αποτελεσμάτων αναζήτησης, αυτό γίνεται με τη βοήθεια συστημάτων όπως ο Bert και η Mum. Όλα αυτά είναι δυνατά «μόνο χάρη στη θεμελιώδη έρευνα που έχουμε κάνει στην τεχνητή νοημοσύνη, για πάνω από μία δεκαετία», λέει η Λιζ Ρέιντ, επικεφαλής του τμήματος αναζήτησης της Google.
Η Google είναι παντού
Το άλλο πλεονέκτημα της Google είναι το παγιωμένο προβάδισμα. Είναι η προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης στο Chrome, το πρόγραμμα περιήγησης της Alphabet, που χρησιμοποιείται από δύο στους τρεις χρήστες στο διαδίκτυο, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών StatCounter. Είναι επίσης η μηχανή αναζήτησης που χρησιμοποιείται σε περισσότερα από το 95% των smartphones στην Αμερική. Και η εταιρεία καταβάλλει στην Apple περίπου 15 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως ώστε η μηχανή αναζήτησης να είναι προεπιλεγμένη στις συσκευές της Apple και στο Safari, το οποίο έχει μερίδιο 19%, μεταξύ των προγραμμάτων περιήγησης που είναι εγκατεστημένα σε υπολογιστές και άλλες συσκευές.
Ωστόσο, αυτή η θέση ισχύος, συνοδεύεται και από μειονεκτήματα. Είναι δύσκολο για την Alphabet να αντιδράσει γρήγορα, με τις ρυθμιστικές αρχές να της ασκούν πιεστικό έλεγχο για υποτιθέμενες μονοπωλιακές πρακτικές και αναφορές για παραπληροφόρηση στις διάφορες πλατφόρμες της.
Ισως αποδειχθεί ακόμη πιο δύσκολο για την εταιρεία να εγκαταλείψει την τεχνολογία και το επιχειρηματικό μοντέλο που αποφέρει κέρδη εδώ και 20 χρόνια. Ο κ. Πιτσάι μπορεί να βρει ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να επιλύσει αυτό το «δίλημμα καινοτομίας». Ο Και ο κ. Ναντνέλα μάλλον ελπίζει ότι πριν ο ανταγωνιστής του τα καταφέρει, το Bing θα έχει επίσης γίνει ρήμα, συνώνυμο του «αναζητώ».
Πηγή Economist
