Ακολουθήστε το Start Media στο Google News! 

We must reflect on the senselessness of killing and being killed

Daphna Baram

I was lost for words for a few days. Friends from Britain and elsewhere shared concern and asked for information and context. I am not used to having my words fail me, but they did this time. I read incisive articles in Hebrew from wiser friends. I just wanted to crawl under a rock and cry. Today, the words finally came.

I was in Jerusalem on Friday night, and my niece Maya, 11, wanted to host me for the night in her newly decorated bedroom. I woke up in the early morning to the sound of an alarm. Maya pulled a face and waved her hand dismissively but then, almost automatically, got up and led the way to the “safe space” on the stairs, where my family, with the other neighbours in the eight-floor building, gathered, and we waited for the explosion sound that told us we could go back to the flat. It happened six more times throughout the morning.

My aunt, who was visiting us, was silently mouthing at me that we should look after my mum, who had lost her arm in 1967 in similar circumstances. But my mum just took the washing out of the washing machine and went to hang it on the roof, as you do.

Meanwhile, news started streaming in from the south. Terrorists in kibbutzim and towns on the Gaza border, families hiding in safety rooms, families being killed en masse, hostages being taken into Gaza. Some people I know, some relatives of friends. A friend’s uncle hiding under a capsized boat; a friend’s friend listened over the phone as her sister’s family was murdered; a friend’s nephew killed at a rave, a cousin’s daughter escaped the same rave.

Message by message, the catastrophe unfolds. What we couldn’t imagine, but always knew: that if you keep 2 million people in the largest concentration camp on Earth and bomb to death thousands of them on occasion, you create a volcano that is bound to erupt in your face one day, causing horrific atrocities in its wake. But this was only half the reckoning.

The other hit most Israelis much harder: the apparatus of the state had failed. People in the south were hiding in safe rooms, under beds and in wardrobes, hoping and believing that help was coming; that in this kind of situation, the army and police would come to their rescue within minutes. But no one came.

They had to wait for a whole day, calling television newsrooms and whispering their cries for help; many did not survive. The army was nowhere in sight. A few units were obliterated by the invading Palestinian forces, but most of the army was stationed far away in the West Bank, securing settlers’ provocations at the heart of Palestinian villages.

The prime minister appeared on television promising vengeance, rivers of blood to people who were still being held captive and whose loved ones were taken hostage – without even mentioning what he was going to do to save them from this plight. Ever since, the huge mismanagement of the country under his reckless government has been exposed. Reserve soldiers complain of a lack of supplies, civilians volunteer to prepare food for them and others who were uprooted and abandoned. The government is after a victorious image of destruction in Gaza, as if we have not been shown the outcomes of such massacres thousands of times, to no avail.

A cabinet minister says: “We have to be cruel now and not consider the captives over much.” His words evoke the controversial “Hannibal directive” – which compels Israeli army units to do whatever is necessary to recover an abducted solider, dead or alive.

But feeding the desire of some Israelis for revenge is not going to save Benjamin Netanyahu and his cronies.

This day of reckoning, like that of 1973, will be their day of doom, too. The protests that engulfed Israel over the past few months, and which have now turned into a determined spirit of helpfulness and volunteering, will turn back at them. Whether it comes with a new understanding of the futility of the occupation and the blockade of Gaza is another question. Israelis often say that Arabs only understand the language of force, but this is, more often than not, a sad reflection of our own nature.

My flight back to the UK was booked for Saturday night, and I made it, leaving my family behind with a heavy heart. While waiting to board, there was another alarm. Who knew the safe space at the airport was the duty-free shop? While I was wondering whether this was just a clever marketing ploy, I got a message from my brother and another friend. The rocket we were sheltering from had landed just between their houses.

Attila the cab driver picked me up at Luton and was full of chat. Mainly, he wanted to know why people hurt each other. Had I known, maybe I’d have had the heart to quote Rihanna at him: “Shut up and drive.”

Sunday was all about doing the washing, distracting myself by watching the football with friends, and calling my father in Israel to tell him the one bit of good news of the weekend: West Ham drew against Newcastle. I am grateful that the floor for vulnerable people in his care home is underground. He is safe there. “Describe that second goal to me,” he asked, and again came the tears. I am terrible at describing goals; and at holding back tears.

On Wednesday, I am to speak and perform at a conference at Brunel University about my PhD research, which is about immigrants’ standup comedy in the UK. I have no idea how I am going to do it. The only thing that comes to my mind are the words of French, Jewish philosopher Emmanuel Levinas, which I came across in my research into communication with the “other”: “The face of the other in its precariousness and defencelessness is for me at once the temptation to kill and the call for peace, the ‘thou shall not kill’.”

Πρέπει να αναλογιστούμε το παράλογο του να σκοτώνεις και να σκοτώνεσαι

Daphna Baram

Έψαχνα λόγια για λίγες μέρες. Φίλοι από τη Βρετανία και αλλού μοιράσθηκαν την ανησυχία τους και μου ζητούσαν πληροφορίες, ενημέρωση. Συνήθως βρίσκω λόγια, αλλά αυτή την φορά όχι. Διάβασα συναρπαστικά άρθρα στα εβραϊκά από σοφότερους φίλους. Ήθελα απλώς να συρθώ κάτω από έναν βράχο και να κλάψω. Σήμερα, επιτέλους, βρήκα τα λόγια.

Ήμουν στην Ιερουσαλήμ το βράδυ της Παρασκευής και η ανιψιά μου Μάγια, 11 ετών, ήθελε να με φιλοξενήσει για τη νύχτα στο πρόσφατα διακοσμημένο υπνοδωμάτιό της. Ξύπνησα νωρίς το πρωί από τον ήχο του συναγερμού. Η Μάγια μόρφασε αρνητικά και κούνησε το χέρι της απορριπτικά, αλλά στη συνέχεια, σχεδόν αυτόματα, σηκώθηκε και με οδήγησε στον καταφύγιο στις σκάλες, όπου μαζεύτηκε η οικογένειά μου, μαζί με τους άλλους γείτονες στο οκταώροφο κτίριο. Εκεί περιμέναμε τον ήχο της έκρηξης που μας έλεγε ότι μπορούσαμε να επιστρέψουμε στο διαμέρισμα. Αυτό συνέβη άλλες έξι φορές όλο το πρωί.

Η θεία μου, που ήταν μαζί μας εκείνες τις στιγμές, μου ψιθύρισε ότι πρέπει να προσέχουμε τη μαμά μου, η οποία είχε χάσει το χέρι της το 1967 σε παρόμοιες συνθήκες. Αλλά η μαμά μου μόλις έβγαζε τα πλυμένα από το πλυντήριο και πήγαινε να τα κρεμάσει στην ταράτσα, όπως κάνετε κι εσείς.

Εν τω μεταξύ, άρχισαν να μεταδίδονται ειδήσεις από τον νότο. Τρομοκράτες σε κιμπούτς και πόλεις στα σύνορα της Γάζας, οικογένειες που κρύβονται σε καταφύγια, οικογένειες που σκοτώνονται μαζικά, όμηροι που μεταφέρονται στη Γάζα. Κάποιους γνωρίζω, κάποιους συγγενείς φίλων. Ο θείος ενός φίλου κρυμμένος κάτω από μια αναποδογυρισμένη βάρκα. Φίλη μιας φίλης άκουγε από το τηλέφωνο καθώς δολοφονείτο η οικογένεια της αδερφής της. Ο ανιψιός ενός φίλου που σκοτώθηκε σε ένα ρέιβ-πάρτι και η κόρη ενός εξαδέλφου που ξέφυγε.

Μήνυμα με μήνυμα ξετυλίγεται η καταστροφή. Αυτό που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε, αλλά πάντα ξέραμε: ότι αν κρατήσεις 2 εκατ. ανθρώπους στο μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γη και βομβαρδίζεις μέχρι θανάτου χιλιάδες από αυτούς κατά καιρούς, δημιουργείς ένα ηφαίστειο που είναι βέβαιο ότι μια μέρα θα εκραγεί στο πρόσωπό σου, προκαλώντας φρικαλεότητες στον απόηχο του. Αλλά αυτό είναι μόνο ο μισός απολογισμός.

Ο άλλος μισός είναι πιο σκληρός και αφορά τους περισσότερους Ισραηλινούς: ο κρατικός μηχανισμός απέτυχε. Οι άνθρωποι στο νότο κρύβονταν σε καταφύγια, κάτω από κρεβάτια και σε ντουλάπες, ελπίζοντας και πιστεύοντας ότι ερχόταν βοήθεια, ότι σε μια τέτοια κατάσταση στρατός και αστυνομία θα έρχονταν να τους σώσουν μέσα σε λίγα λεπτά. Αλλά δεν ήρθε κανείς.

Θα περίμεναν μια ολόκληρη μέρα, τηλεφωνώντας στα γραφεία της τηλεόρασης και ψιθυρίζοντας τις κραυγές τους για βοήθεια. Πολλοί δεν επέζησαν. Ο στρατός δεν φαινόταν πουθενά. Μερικές μονάδες εξαφανίστηκαν από τις παλαιστινιακές δυνάμεις εισβολής, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του στρατού ήταν τοποθετημένο πολύ μακριά: στη Δυτική Όχθη, στηρίζοντας τις προκλήσεις των εποίκων στην καρδιά των παλαιστινιακών χωριών.

Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε στην τηλεόραση υποσχόμενος εκδίκηση, ποτάμια αίματος σε ανθρώπους που κρατούνταν ακόμα αιχμάλωτοι και των οποίων τα αγαπημένα πρόσωπα είχαν συλληφθεί ως όμηροι – χωρίς καν να αναφέρει τι θα έκανε για να τους σώσει από αυτή τη δεινή κατάσταση. Έκτοτε αποκαλύφθηκε η τεράστια κακοδιαχείριση της χώρας υπό την απερίσκεπτη κυβέρνησή του. Οι έφεδροι στρατιώτες παραπονιούνται για έλλειψη προμηθειών, οι πολίτες προσφέρονται εθελοντικά να ετοιμάσουν φαγητό για αυτούς και για άλλους που ξεριζώθηκαν και εγκαταλείφθηκαν. Η κυβέρνηση κυνηγά μια νικηφόρα εικόνα καταστροφής στη Γάζα, σαν να μην μας έχουν διδάξει τα αποτελέσματα τέτοιων σφαγών χιλιάδες φορές, χωρίς κανένα ποτέ αποτέλεσμα.

Ένας υπουργός μας λέει: «Πρέπει να είμαστε σκληροί τώρα και να μην σκεφτόμαστε πολύ τους αιχμαλώτους». Τα λόγια του παραπέμπουν στην αμφιλεγόμενη «οδηγία Hannibal» – που υποχρεώνει τις μονάδες του ισραηλινού στρατού να κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο για να ανακτήσουν έναν απαχθέντα στρατιώτη, νεκρό ή ζωντανό.

Αλλά η ενθάρρυνση της επιθυμίας ορισμένων Ισραηλινών για εκδίκηση δεν πρόκειται να σώσει τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τους φίλους του.

Η ημέρα του απολογισμού, όπως αυτή του 1973, θα είναι και η μέρα της καταστροφής τους. Οι διαδηλώσεις που κατέκλυσαν το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες, και οι οποίες έχουν πλέον μετατραπεί σε αποφασιστικό πνεύμα βοήθειας και εθελοντισμού, θα τους γυρίσουν μπούμερανγκ. Το αν αυτό θα φέρει μια νέα κατανόηση της ματαιότητας της κατοχής και του αποκλεισμού της Γάζας είναι ένα άλλο ζήτημα. Οι Ισραηλινοί λένε συχνά ότι οι Άραβες καταλαβαίνουν μόνο τη γλώσσα της βίας, αλλά αυτό είναι, τις περισσότερες φορές, μια θλιβερή αντανάκλαση της δικής μας φύσης.

Η πτήση μου για την επιστροφή στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν για το βράδυ του Σαββάτου και τα κατάφερα, αφήνοντας πίσω την οικογένειά μου με βαριά καρδιά. Ενώ περίμενα να επιβιβαστώ, ακούστηκε άλλος συναγερμός. Ποιος ήξερε ότι το καταφύγιο στο αεροδρόμιο ήταν το κατάστημα αφορολογήτων ειδών; Ενώ αναρωτιόμουν αν αυτό ήταν απλώς ένα έξυπνο τέχνασμα μάρκετινγκ, έλαβα ένα μήνυμα από τον αδερφό μου και έναν άλλο φίλο. Ο πύραυλος για τον οποίο προστατευόμασταν είχε προσγειωθεί ακριβώς ανάμεσα στα σπίτια τους.

Ο Αττίλας ο οδηγός ταξί με πήρε από το Λούτον και ήταν όλος κουβέντα. Κυρίως, ήθελε να μάθει γιατί οι άνθρωποι πληγώνουν ο ένας τον άλλον. Αν ήξερα, ίσως θα είχα την δύναμη να του πω τον στίχο της Ριάνα: «Σκάσε και οδήγησε!»

Η Κυριακή είχε να κάνει με το πλύσιμο, να αποσπάσω την προσοχή μου παρακολουθώντας ποδόσφαιρο με φίλους, και τηλεφώνησα και στον πατέρα μου στο Ισραήλ για να του πω τα καλά νέα του Σαββατοκύριακου: η Γουέστ Χαμ έφερε ισοπαλία απέναντι στη Νιούκαστλ. Είμαι ευγνώμων που ο όροφος για τα ευάλωτα άτομα στο σπίτι φροντίδας του είναι υπόγειο. Εκεί είναι ασφαλής. «Περίγραψέ μου αυτό το δεύτερο γκολ», ρώτησε και ξανάρχονταν τα δάκρυα. Είμαι κακή στο να περιγράφω γκολ και να συγκρατώ τα δάκρυα.

Την Τετάρτη, θα μιλήσω και θα παρουσιάσω ένα θεατρικό σε ένα συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Brunel σχετικά με την έρευνά μου για το διδακτορικό μου, που αφορά την κωμωδία μεταναστών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν έχω ιδέα πώς θα το κάνω. Το μόνο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι τα λόγια του Γάλλου, Εβραίου φιλοσόφου Emmanuel Levinas, τα οποία βρήκα στην έρευνά μου για την επικοινωνία με τον «άλλο»: «Το πρόσωπο του άλλου μέσα στην επισφάλεια και μέσα στην ανυπεράσπιστη κατάστασή του είναι για μένα ο πειρασμός τού να σκοτώσεις και ταυτόχρονα το κάλεσμα για ειρήνη, το «Ου φονεύσεις!».